Tehlike çanları: Japonya’nın kiraz çiçekleri 1200 yıldır hiç bu kadar erken açmamıştı

Japonya’da bahar deyince akla ilk gelen, pembe beyaz renkleriyle her sene kartpostallık kareler oluşturan kiraz çiçekleri bu sene erken açtı. ‘Pandemiyle boğuşan dünyada birkaç saniyelğine de olsa dertleri unutturan bu güzel manzaranın birkaç gün önce ortaya çıkmasının ne sakıncası olabilir ki’ diye düşünebilirsiz.

Ancak sakura olarak da bilinen bu doğal güzellikler 1200 yılda hiç bu kadar erken çiçek açmamıştı. Ve bu kadar erken ortaya çıkmaları hiç de hayra alamet değil.

Erkenden açan çiçekler, yapraklar dökülmeden önce sosyal medyada ‘like‘ toplayacak kareler yakalamak için bir fırsat gibi görünse de bütün ekosistem üzerinde kalıcı etkisi olabilir ve birçok türün yaşamını tehdit edebilir.

İklim krizinin işareti

Çiçeklerin tam olarak açıldığı ve yalnızca birkaç gün süren bu dönem Japonya’da bin yıldan uzun süredir kutlanıyor. Ancak bilim insanlarına göre bu yıl erkenden gelen sezon iklim krizinin bir göstergesi.

Osaka Prefecture Üniversitesi’nden araştırmacı Yasuyuki Aono 812 yılına kadar geri giden tarihi belgeleri inceledi. Buna göre, Kyoto şehrinde kiraz çiçeklerinin açıldığı 26 Mart, 1200 yılı aşkın bir zaman diliminde kaydedilen en erken tarih. Başkent Tokyo’da ise tam çiçek açma 22 Mart’ta gözlendi, bu da ikinci en erken tarih.

Tam çiçek açma tarihleri her yıl hava durumu, yağış gibi birkaç faktöre bağlı olarak değişiyor. Ancak giderek daha erken açma eğilimi gözleniyor. Aono’nın verilerine göre kiraz çiçeklerinin tam açtığı dönem yüzyıllardır nisan ortasında gerçekleşirken 1800’lerde nisan başına kaydı.

Mart sonunda olması ise tarihte yalnızca birkaç kez kaydedildi.

Sakuraların ısıya duyarlı olduğunu anlatan Aono şöyle devam etti: “Çiçek açma yalnızca hava sıcaklığına bağlı olarak daha erken veya geç olabilir. 1820’lerde sıcaklık daha düşüktü ancak bugüne geldiğimizde yaklaşık 3.5 derece yükseldi.”

Hong Kong’daki Çin Üniversitesi’nden Amos Tai’ye göre erken çiçek açma, doğal sistemleri ve ülke ekonomilerini istikrarsızlaştırabilecek dünya çapındaki bir fenomende buzdağının yalnızca görünen kısmı.

Çiçekleri erken açtıran sıcak artışının iki kaynağı var: Şehirleşme ve iklim değişikliği. Artan şehirleşmeyle şehirler kırsal bölgelere göre daha sıcak olma eğiliminde. Buna ‘ısı adası etkisi’ deniyor.

Ancak erken çiçek açmada daha önemli neden hem bölgede hem de dünyada sıcaklığın yükselmesine yol açan iklim değişikliği.