Medya krizde, BİK’ten gelen ilan azaldı

Koronavirüs gölgesinde geçen 2020’de gazetelere verilen ilanın azaldığı ortaya çıktı. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre geçen yıl gazetelere verilen ilan azaldı. Ayrıca gazetelerin ve dergilerin tirajları da geçen yıl tam yüzde 20 düştü. Gazetelerin tirajı 2015’ten bu yana 1 milyar azalırken dergiler de bu süreçte neredeyse 100 milyon okurunu kaybetti. Basılı medyanın yaşadığı kriz benzer şekilde dergi ve gazete sayılarına da yansıdı. 2019’a göre geçen yıl gazete veya dergilerin sayısı yüzde 13,5 azaldı.

Kuruluş amacı yerel ve ulusal medyaya destek vermek olan Basın İlan Kurumu (BİK), 2020’de resmi ilan ve reklam bedellerini düşürdü. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre gazete ve dergilere verilen resmi ilan ve reklam bedeli 2019’a oranla yüzde 2,6 azalarak 454 milyon 729 bin 980 TL oldu. Çok sayıda yerel gazete özellikle pandemi döneminde kapanma riskiyle karşı karşıya kalırken ve ekonomik darboğazla boğuşurken bu tablo içinde reklam ve ilan gelirlerinin düşmesi dikkat çekti. TÜİK’in 2020 yılının ‘Yazılı Medya ve Uluslararası Standart Kitap Numarası İstatistikleri’ne göre gazete ve dergi sayısı da düştü. Gazete ve dergi sayısı, geçen yıl 2019’a göre yüzde 13,5 azalarak 4 bin 746 oldu. Bu yayınların yüzde 54,4’ünü dergiler oluşturdu.

TİRAJLAR DA DÜŞTÜ

Bir başka düşüş de tirajlar konusunda oldu. Gazete ve dergilerin yıllık tirajı yüzde 20,9 azaldı. Ülkede 2020 yılında yayımlanan gazete ve dergilerin yıllık toplam tirajı 996 milyon 516 bin 20 oldu. Bunun yüzde 94,8’ini gazeteler oluşturdu. Öte yandan TÜİK’in verilerine göre gazetelerin yüzde 91,1’i yerel yayın yaptı. Ulusal yayın yapan gazetelerin oranı yüzde 2,4 olurken yüzde 2,4’ü ise bölgesel yayın çıkardı. Gazetelerin toplam tirajının yüzde 82,4’ünü ulusal, yüzde 16,9’unu yerel ve yüzde 0,7’sini bölgesel yayımlanan gazeteler oluşturdu. Dergilerde en çok tiraj yüzde 85,6 ile ulusal oldu. Gazetelerin yüzde 89,9’u siyasi, haber, güncel içerikli yayın yaptı. Dergilerin ise yüzde 17,9’u sektörel ve mesleki, yüzde 15,1’i akademik yayın hazırladı.

***

68 bin kitap yayımlandı

Yayımlanan materyallerin sayısı 2020 yılında, 2019 yılına göre yüzde 14,5 artarak 78 bin 500 oldu. Yayıncılar tarafından geçen yıl 68 bin 120 kitap, 523 elektronik kitap, 8 bin 917 web tabanlı elektronik kitap, 494 konuşan kitap ve 446 diğer olmak üzere toplam 78 bin 500 materyal için ISBN alındı. Yayınların yüzde 28,2’si ise eğitim konusunda gerçekleştirildi. Yüzde 20’si yetişkin kurgu edebiyat olan yayınların yüzde 19,2’si akademik, yüzde 14,3’ü yetişkin kültür, yüzde 13,3’ü çocuk ve ilk gençlik, yüzde 5’i ise inanç konulu olarak yayımlandı. Satılan kitap bandrolü sayısı da yüzde 2,3 arttı.