Futbol Dili

Burak Yılmaz’ın hat-trick yaptığı maçta Milli Takımımız Hollanda’yı 4-2 yendi, futbol şansının da yanımızda olduğu maçta, %35 topa sahip olma oranı ile Hollanda “topu evine götürdü”. Genel olarak hakemlerin de iyi maç yönettiğini ve takdir haklarını Milli Takımımızdan yana kullandığı da bir gerçek. Attığımız ilk gol öncesi 14.dakikada ceza alanımız içinde Okay Yokuşlu’nun eline çarpan top, Türkiye Süper Ligi’nde doğrudan “penaltı “yazar, 44.dakikada Hollanda’nın kullandığı kornerden gelen kafa vuruşunu milliler, sanki gol çizgisini geçtikten sonra topu çıkarttı. Neyse, esas olan galibiyet ve iyi başlangıçtı o da gerçekleşmiş oldu. Tebrikler Milli Takım.

Gerek TV’de gerekse günlük hayatımızda ,“benimde yukarıda yaptığım gibi”, futbol terimlerini sık sık kullanıyoruz, telaffuz edilen bu terimlerin anlamlarını biliyor muyuz? veya gözümüzü kırpmadan seyrettiğimiz saha sınırlarının isimleri nereden geliyor? Söz konusu alanların isimleri ve ölçüleri aynı mı? Topa vuruş şekillerinin isimleri nelerdir? Biliyor muyuz?

HAT TRİCK (ŞAPKA NUMARASI); Viktorya dönemine kadar giden het trick kelimesi bu dönemde sihirbazların şapkalarından üç tavşanı çıkarması ile türemiş ve ilk kez kriket sporcuları için kullanılmış olan bir kelimedir. Bu terim ilk kez HH Stephenson isimli sporcu için 1858 yılında kullanıldığı görülmektedir. Yazılı olarak ise ilk kez 1878 yılında kullanılmıştır. Üst üste üç kez hedeflenmiş olan başarıyı göstermiş olan sporcunun performansı olarak tanımlanmaktadır. Ancak günümüzde bu başarının peş peşe olmasına bakılmaksızın da aynı başarıyı gösteren oyuncular için bu ifade kullanılmaktadır. İlk dönemlerde İngiltere’de futbolda aynı maçta üç kez üst üste gol atılması hat-trick olarak kabul edilirken daha sonra dünyada yaygın hale gelerek bir maçta üç gol atılması bu isimle anılmaya başlanmıştır. Ayrıca bir maçta sağ ayak, sol ayak ve kafa ile gol atılması durumuna da “altın hat trick” adı verilmiştir.

ALTI PAS; dilimize İngilizcedeki “six-yard-box” ya da “6 yard box” teriminden geçmiştir. Futbolda ceza sahası içerisindeki küçük dikdörtgen alana verilen isimdir. Kale alanı veya diğer adıyla altı pas, futbol sahasında ceza alanı içinde bulunan ve kaleye 5,5 metre (6 yard) uzaklıktaki çizginin içinde kalan bölgedir. Alanın boyutu 6 yard, olduğu için altı pas adını almıştır.

CEZA SAHASI (ONSEKİZ İÇİ); İngilizcedeki karşılığı ile “18-yard-box” olarak adlandırılır. Penaltı noktası, kale sahası ile ceza sahası içerisinde yer alan bölgededir. “Onsekiz “olarak da adlandırılır. Kale sahası yani Altıpas bölgesi, ceza sahasından 11 metre içeridedir. Kale sahasının uzunluğu ise 18.2 metredir.

TRİVELA; Portekizce’de “üç parmak” anlamına gelen “três dedos” kelimesinden türemiştir.  ayağın dışıyla yapılan bir futbol hareketi, topa vuruş tekniğidir.

Hepsi kullandığımız ama kökenini araştırınca daha da anlam yüklenen terimler, Maç anında bu terimlere denk geldiğimizde, onsekizin içi dendiğinde aslında 11 metrelik bir alanı, Burak Yılmaz hat-trick yaptı denilince, futbolcunun şapkadan 3 tavşan çıkaran bir sihirbaz kadar bizleri etkilediğini düşüneceğiz. Bir temaşa sanatı haline dönüşen futbol tribünlerde ve TV başında milyonları etkisi altına almakta ve uluslararası ortak bir futbol dili kullanılmakta, bende kendi adıma bu dile ait terimler konusunda bilgi paylaşımı yapmak istedim. Bilgi hazinedir, bilgi paylaştıkça çoğalır.