Bursalı kimya mühendislerinden havai fişek tepkisi

TMMOB Kimya Mühendisleri Odası Bursa Şubesi Yönetim Kurulu, havai fişek fabrikasında meydana gelen patlamanın ardından açıklamalarda bulunurken, soru işaretlerini giderdi.

Sakarya Hendek`te bulunan Coşkunlar havai fişek fabrikasında 3 Temmuz 2020 tarihinde gerçekleşen patlamada 7 işçi hayatını kaybetmiş, 118 işçi de yaralanmıştı. Dün ise patlamanın gerçekleştiği kaza alanında bulunan ve patlayıcı imalatında kullanılan tehlikeli maddelerin güvenli olduğu iddia edilen alana taşınması esnasında da tekrar bir faciaya neden olan bir patlama yaşanmıştır. Meydana gelen bu patlama 3 Jandarma personelinin şehit olmasına ve 11 personelin yaralanmasına neden olmuştur. Hayatını kaybeden askeri personelimizin yakınlarına başsağlığı, yaralanan askerlerimize de acil şifalar diliyoruz.

Adı geçen Havai Fişek fabrikasında 2009 yılından bu yana yaşanan altıncı patlamadır. Bu ve bundan önceki patlamalara iş kazası demek hafif kalmakta, önlemlerin alınmamasından ötürü İş Cinayeti olarak adlandırılması daha doğru görülmektedir. Geçen 11 yıllık süreç içinde altıncı kez patlama yaşanması sebebiyle;

– Tedbirlerin yetersiz ve eksik olduğu

– Geçmişten ders alınmadığı

– Denetimlerin yapılmadığı ya da eksik yapıldığı gözlemlenmektedir.

On bir yılda yaşanan altı kaza hepimizi endişelendirmektedir. Hükümet bu endişeleri gidermeli, bu işletmede son altı patlama sonrası yapılması gereken denetlemeleri kamuoyuna açıklamalıdır. Bu kapsamda;

• Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı`nın son altı patlama sonrası yaptığı denetim raporları,
• İşletmede olması gereken “Büyük Endüstriyel Kazaların Önlenmesine İlişkin Belgeler”,
• İşletmenin “Büyük Kaza Senaryoları”,
• İşletmenin “Acil Durum Planları”,
• İşletmenin “Risk Değerlendirme Dokümanları”

Kamuoyu ile paylaşılmalıdır.

Kamuya açık karayoluyla yapılacak tehlikeli madde taşımacılığı faaliyetlerinin; insan sağlığı ve diğer canlı varlıklar ile çevreye zarar vermeden güvenli, emniyetli ve düzenli bir şekilde yürütülmesine ve bu faaliyetlerde yer alan; gönderenlerin, alıcıların, dolduranların, yükleyenlerin, boşaltanların, paketleyenlerin, tank-konteyner/portatif tank işletmecilerinin, taşımacıların ve tehlikeli maddeleri taşıyan her türlü taşıt sürücülerinin sorumluluk ve yükümlülüklerini anlatan kısa adı ADR: Tehlikeli Malların Karayolu ile Uluslararası Taşımacılığına İlişkin Avrupa Anlaşmasını özellikle ADR yönetmeliğinin “2.2.1 – Sınıf 1 Patlayıcı Maddeler ve Nesneler” maddesine dikkat çekmek istiyoruz. ADR yönetmeliğinde yer alan Güvenlik Danışmanı, mutlaka alanında uzmanlaşmış bir kimya mühendisi olmalıdır.

Ayrıca 6269 sayılı Kanuna göre bu tip işletmelerde sorumlu müdür olarak bir Kimya Mühendisi çalıştırılması zorunlu iken ne yazık ki bu tip işletmelerin çoğunda ya sorumlu müdür çalıştırılmamakta ya da sadece kâğıt üzerinde gösterilmektedir.

TMMOB Kimya Mühendisleri Odası Bursa Şubesi olarak 2000 yılından bu yana Organize Sanayi Bölgelerinde yer alan fabrikaların kimyasal depolarında gerçekleştirdiğimiz denetimlerinin ne denli elzem ve gerekli olduğunu bu patlamada bir kez daha görmüş bulunuyoruz. Şimdiye kadar 5 Organize Sanayi Bölgesinde gerçekleştirdiğimiz bu denetimlerin tüm OSB`lerde de bir an önce yapılması gerektiğini bu vesileyle tekrar belirtiyoruz. Yapılan denetimlerden elde edilen bilgilerin İtfaiye ve AFAD ile yapılan eş zamanlı çalışmalarla ilerletilmesi sonucunda, kimyasal kazaların önceden engellenmesi ve olası yangın/patlama halinde hızlı, güvenilir ve doğru müdahalelerin yapılması acısından faydalı olacaktır. Ayrıca alınacak tedbirlerin hem şehirlerimizin can güvenliğine yönelik ciddi olumsuzlukların önüne geçeceği, ardı ardına yaşanan can kayıpları ile de maalesef bir kez daha ispatlanmıştır.

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası çıkarıldıktan sonra iş cinayetleri artarak devam etmektedir. Bu yasanın, işçilerin sağlığı ve güvenliğini ön planda tutmadığı ortaya çıkmıştır. İşletmelerin, TTB, TMMOB gibi meslek örgütlerinin ve sendikaların denetlenmesine olanak tanınmamıştır. İktidarın bugüne kadar gelen politikasıyla işçi, toplum ve çevre sağlığını tehdit eden kazaların azalması mümkün değildir.

Doğru bilgiyi detaylı almak isteyen halkımız, basın ve kamu kuruluşları odalarımızla temasa geçtikleri takdirde; meslek disiplinimize ait bilgileri paylaşacağımız bilinmelidir. 10.07.2020

Saygılarımızla,

TMMOB Kimya Mühendisleri Odası Bursa Şubesi Yönetim Kurulu