ABD: Çin’in İran’dan petrol almasına müdahale edebiliriz

ABD’li bir yetkili, ABD’nin nükleer müzakerelere geri dönmeme ya da yeni süreçte daha sert bir çizgi benimseme ihtimali bulunan İran’ın, Çin’e petrol satışına yönelik önlem almayı düşündüğünü söyledi.

Aynı yetkili, ABD’nin, sene başında Pekin’e, asıl amacın 2015’teki nükleer anlaşmanın canlandırılması olduğunu ve anlaşmaya geri dönüşün zamanında sağlanması halinde İran petrolünü satın alarak ABD yaptırımlarını ihlal eden Çinli firmalara yaptırım uygulanmayacağını bildirdiğini dile getirdi.

İran’ın Viyana’daki dolaylı görüşmelere ne zaman devam edeceği, yeni Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’nin müzakerelerin 20 Haziran’da sona erdiği yerden devam etmesi konusunda istekli olup olmadığı veya yeni bir başlangıç talep edip etmeyeceği gibi sorular cevapsız kalmaya devam ediyor.

Euronews’in haberine göre; isminin açıklanmasını istemeyen Amerikalı yetkili, yeni Cumhurbaşkanı seçilen İbrahim Reisi’nin görevi devralana kadar görüşmelere devam etmeyeceğini belirten Tahran’ın niyetinin ‘çok karanlık’ olduğunu ifade etti.

Reuters’a konuşan ABD’li yetkili, 2015’te İran’la 5 Birlemiş Milletler Güvenlik Konseyi Üyesi ve Almanya (P5+1) arasında imzalanan anlaşmaya atıfla, “Kapsamlı Ortak Eylem Planı’na (KOEP) dönersek, İran petrolü ithal eden Çinli şirketlere yaptırım uygulamak için hiçbir neden yok.” dedi Ancak, “KOEP’e yakın bir dönüş olasılığının ortadan kalktığı bir durumdaysak, o zaman bu duruşun ayarlanması gerekecek.” ifadelerini kullandı.

Wall Street Journal gazetesi, Refinitiv Oil Research’e dayandırdığı haberine göre, Washington’ın Kasım ve Mart ayları arasında günlük ortalama 557 bin varil İran ham petrolü alan Çin’e karşı İran yaptırımlarını sıkılaştırmayı düşündüğünü aktarmıştı.

İran petrolünün en büyük ithalatçısı Çinli firmalar. Reuters, Çinli lojistik firması China Concord Petroleum Co’nun yaptırım uygulanan İran ve Venezuela’dan petrol tedarikinde merkezi bir oyuncu olarak ortaya çıktığını bildirmişti.

Brookings Enstitüsü’nden analist Robert Einhorn’a göre ABD’li yetkililerin olası bir baskıyı ima etmesi, Washington’un Tahran’a, bazı şeylerin bedeli olacağına dair üstü örtülü bir tehdit olabilir.

Einhorn, “Muhtemelen Reisi’ye, İran KOEP’e geri dönme konusunda ciddi değilse, ABD’nin seçenekleri olduğu ve maliyetleri olacağına dair bir sinyal göndermek için.” şeklinde yorumladı.

Bu arada ABD ile ilişkileri gergin bir süreçte bulunan Pekin’in ABD’nin olası yaptırımlarına nasıl bir yanıt vereceği, ya da Tahran ile Washington arasında bir tercih yapması gerekirse nerede duracağının henüz net olmadığı da uzmanlarca tartışılan bir başka konu.