İşte Bursa’nın ateşte açan çiçekleri

Bursa’da Irgandı Çini Sanat Atölyesi sahibi Nükhet Alp, İznik çinisinin 950 derece fırından çıktığını belirterek en büyük ustanın fırın olduğunu söyledi. Alp, ayrıca atölyeye gelen öğrencilere bu sanatı unutmamaları adına bilgiler veriyor.

GÜLİN ÖZDEMİR – ERCAN ÇALIŞIR / BURSADA BUGÜN (BURSA İGFA)- Dikkatle incelendiğinde, dokunulduğunda insana pozitif enerji verdiği söylenen, yüzyıllardır güzelliğini ve zarafetini yitirmemiş, eskimeyen bir Türk el sanatı; çini. Notaları lale, karanfil, gül, sümbül… Çini sanatının her şeyden önce gönül işi olduğunu söyleyen Bursa Irgandı Çini Sanat Atölyesi sahibi Nükhet Alp, 18 yıldır çini sanatıyla uğraşıyor. İznik çinisinin unutulmaya yüz tutmuşken okulların çini eğitimine yönelmesiyle mesleğin tekrar yükselişe geçtiğinden bahseden Alp, “Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı çini sanatçısıyım. Aslen İznik’liyim ve İznik çinisi merakım da oradan gelmektedir. Öncelerde unutulmuş bir İznik çinisi vardı fakat şu anda 200 kadar ustası mevcuttur. Altyapısıyla, bezemesiyle, sırlamasıyla, yani hakkıyla bu işi yapan ustalarımız da var. Miraslarımız arasında İznik çinisi biraz daha ön planda olan bir sanattır. 15. yüzyılda Yeşil Türbe çinileri, İznik çinilerinden yapılmıştır.  Son dönemlerde okullar da sanata eğilimli. Nihayetinde öğrencilerin Irgandı Çini ve Sanat Atölyesi olarak buraya yönlendirilmesi beni son derece mutlu ediyor. Elimden geldiğince öğrencilere bilgilerimi iletiyorum, onları geri çevirmiyorum” şeklinde konuştu. 

“EN BÜYÜK USTA FIRIN”

Çini sanatının yapılışı hakkında bilgiler veren Alp sözlerine şöyle devam etti; “Altyapısı yüzde 80 kuvars taşı. Tabak, vazo, ibrik şekline giren hamur, astarlanıp 600 derece ateş sağlayan fırına veriliyor. Fırından çıkan hamur bezeme işlemine giriyor. 15. yüzyılda hindi kursakları gerilerek şimdi kullandığımız aydınger kağıdı meydana getiriliyordu. Aydınger kağıdı, kömür tozu ile boyama işlemi görüyor. Mavi, turkuaz, kırmızı ve yeşil olmak üzere dört ana renk mevcuttur. Bezemesi bittikten sonra ana maddesi cam olan sırlama işlemine geçiliyor ve 950 derece ateş sağlayan fırına veriliyor. Sır sürüldükten sonra beyaz bir obje oluşuyor. Renkler tamamen kapanıyor, bembeyaz oluyor fakat fırın 950 dereceye geldiğinde hatasıyla güzelliğiyle ne işlem yapmışsanız, ‘ateşte açan çiçek’ İznik çinisi meydana geliyor. Yani aslında en büyük usta fırındır.”

“GENLEŞME ÖZELLİĞİ VAR”

Kütahya çinisi ile İznik çinisi arasındaki farka değinen Alp sözlerini şöyle sonlandırdı; “İznik çinisinin altyapısı yüzde seksen kuvars taşıdır. Bu özellik Kütahya çinisi ile İznik çinisinin ayırt eden en önemli özelliktir. Bu önemli özellik sayesinde dış cephede gönül rahatlığıyla kullanılabilir. Genleşme özelliği var. Bu sayede kar ve yağmuru içinde hapsedip yaz aylarında  kuruyan duvara nemini verir.”