İsveç’te kira zammı ısrarı hükümeti düşürebilir

Kuzey Avrupa ülkesi İsveç’te, Sosyal Demokratların liderliğindeki azınlık hükümetinin kira zammının önündeki yasal engeli kaldırma girişimi, hükümetin düşmesine yol açabilecek bir siyasi krizi tetikledi.

İsveç’te kiralar, kiracılar birliği Hyresgastföreningen’in tüm kiracılar adına ev sahipleriyle yaptığı toplu pazarlıkla belirleniyor. Avrupa’nın diğer başkentlerinin aksine, Stockholm’de kiraların daha makul seviyelerde olmasının altında da bu katı pazarlık süreci yatıyor.

Ülkenin sağ-liberal partileri ise yıllardır bu kuralın esnetilmesi gerektiğini savunuyor. İsveç’te hükümet krizine yol açan da bu konudaki fikir ayrılığı oldu. Bunun arkasında ise Sosyal Demokratların, Merkez Parti ile Liberallere verdiği taviz yatıyor.

OCAK’TA YAPILAN ANLAŞMA

Ocak 2019’da Yeşiller ve iki sağ partiyle 16 sayfalık anlaşma yapan Sosyal Demokratlar, sağcıların kendilerine karşı oy kullanmaması karşılığında bazı sağ politikaları uygulamayı kabul etmişti. Kiraların ev sahipleri tarafından belirlenmesi de Başbakan Stefan Löfven’in kabul ettiği tavizlerden biriydi.

Sosyal Demokratlar bu anlaşma uyarınca geleneksel kira politikasını değiştirmeye kalkınca, Sol Parti hükümetten desteğini çekti.

Siyasi yaşamının en zorlu günlerini yaşayan Başbakan Löfven, sorunu bertaraf etmek için bir öneri sundu. Krizi fırsata dönüştürmek isteyen aşırı sağcı İsveçli Demokratların güven oyu çağrısını boşa düşürmek isteyen İsveç Başbakanı, farklı kanatları ikna edebilmek amacıyla kira önerisini yumuşatma yoluna gitti. Kiracılar ve ev sahiplerinin yeni evler için fiyat belirlemekte masaya oturması çağrısında bulunan Löfven’in önerisi, Sol Parti tarafından reddedildi.

SOL PARTİ: ENDİŞE VERİCİ

Sol Parti’nin lideri Nooshi Dadgostar, İsveç Radyosu’na yaptığı açıklamada, güven oylamasına gidildiğini hatırlatarak, “İnsanların kiralarını yükseltmeye bu kadar kararlı olmalarının endişe verici olduğunu düşünüyorum” diye konuştu.

Bugün parlamentoda yapılacak güven oylamasının, Löfven’in lehine sonuçlanmayabileceği ifade ediliyor. Ülkedeki yorumcular, aşırı sağcılar ile muhalefetteki liberaller ve muhafazakârların düşürmeye çalıştığı Sosyal Demokrat hükümetin Sol Parti’nin de desteğini kaybettiğine işaret ederek, oylamanın Löfven için çok zor geçeceğine dikkat çekiyor.

HÜKÜMET DÜŞERSE NE OLACAK?

Oylamayı kaybederse Löfven’in önünde iki alternatif olacak. Bunlardan biri istifa. Bu durumda İsveç parlamentosunun yeni bir başbakan seçmesi gerekecek.

İkinci seçenek ise erken seçim çağrısı. 1958’den beri erken seçim yapılmayan ülkede, bugünkü denklemde herhangi bir siyasi kanadın açık bir çoğunluk kazanma ihtimalinin düşük olduğuna ve yine parçalı bir parlamento yapısının ortaya çıkabileceğine vurgu yapılıyor.