Alman ve ABD belgelerinde 27 Mayıs darbesine giden yol

Marmara Üniversitesi Uluslararası İlişkiler bölümü öğretim üyesi Behlül Özkan, ABD Başkanı Eisenhower‘ın 1959 yılında Türkiye’ye yaptığı ziyaret öncesinde Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu‘nun onuruna verilen yemekte Sovyet Büyükelçisi Nikita Rijov‘un katıldığını belirterek, “İki saat süren bu esrarengiz ziyafette neler konuşulduğu, Ankara ve Moskova’nın arasında buzların erimesiyle başlayan temaslarla neyin amaçlandığı; Almanya ve ABD başta olmak üzere Batılı diplomatlar tarafından araştırılmaya başlandı. Eisenhower’ın Ankara ziyaretinin tamamlandığı 7 Aralıktan iki gün sonra, Dışişleri Bakanı Zorlu ile görüşen Batı Almanya Büyükelçisi Georg von Broich’un esas merak ettiği mesele Türk-Amerikan temasları değil, iki hafta önce Zorlu’nun Sovyet büyükelçisiyle neler konuştuğuydu.” diye yazdı.

27 Mayıs darbesinin arkasındaki dinamiklerden birinin Adnan Menderes‘in Sovyetler’e yapacağı ziyaret olduğu iddiası Alman ve ABD arşivlerindeki bilgilerle örtüşmediğini belirten Özkan, “Menderes 1954’den itibaren başlayan ve giderek artan ekonomik sorunlarla baş edebilmek için Doğu Bloku ülkeleriyle ticareti artırmaya karar vermişti. Bu şekilde özellikle tarım ürünlerini Doğu Bloku ülkelerine ihraç edip karşılığında sanayi mamulleri alarak döviz darboğazını hafifletmeye çalışmıştı.” ifadelerini kullandı.

Yazının tamamı için tıklayın…