12 lider Bolivya için tek yürek

Bolivya’da geçen yıl seçimden zaferle çıkan Sosyalizme Doğru Hareketi Hükümeti’ne uluslararası destek büyüyor.Aralarında eski devlet başkanları, dışişleri bakanları, Nobel Barış Ödülü sahibi insan hakları savunucuları da olmak üzere 30’dan fazla sol figür, merkezi Washington’da bulunan Amerikan Devletleri Örgütü’nü (OAS) Bolivya halkının iradesine saygı duymaya çağırdı. Çağrı metnine imza atanlar arasında, Brezilya’dan Luiz Inácio Lula da Silva ve Fernando Lugo, Paraguay’dan Dilma Rousseff, Ekvador’dan Rafael Correa, Uruguay’dan José Pepe Mujica, Bolivya’dan Evo Morales Ayma, Kolombiya’dan Ernesto Samper gibi isimler yer aldı.

BAŞKA ÜLKELERİN İÇİŞLERİNE KARIŞILMASIN

Bolivya’da ABD destekli darbenin ardından iktidara gelen Jeanine Áñez ve birkaç bakan Mart ayının başında tutuklandı. Jeanine Áñez ve ortakları sivil halka yönelik katliam, terörizm ve siyasilere komplo kurmakla ile suçlanırken, ülkenin dört bir yanında eylemler düzenleyen halk, darbecilerin en üst sınırdan ceza alması talep ettiler.

Darbeci Jeanine Anez ve ortaklarının tutuklanmasını kınayan OAS Genel Sekreteri Luis Almagro geçtiğimiz hafta yaptığı açıklamada, “Bolivya yargı sistemi, adil yargılamada asgari düzeyde garantiler sunabilecek bir konumda bulunmuyor. Sorumlulukları belirlemek için tarafsız süreçler ve mekanizmalar oluşturulana kadar tutuklu bulunan herkesin serbest bırakılması gerekiyor” ifadelerini kullandı. Bu açıklama üzerine Güney Amerika’daki 12 eski devlet başkanı, sekiz eski dışişleri bakanı ve insan hakları savuncuları Luis Almagro’nun bu müdahale çabasını kınadıkları bir metin kaleme aldı. Metinde, “OAS kendi kurumsal çerçevesi içinde hareket etmeli, üye devletlerin içişlerine müdahaleden kaçınmalıdır” dedi.

SEÇİMLERİ YOK SAYAMAZSINIZ

İmza metninde, 2019 yılında ülkede gerçekleşen kanlı darbede OAS’ın hazırladığı raporların büyük bir etkisi olduğu hatırlatılan açıklamada, Luis Almagro’nun rolünün unutulmaması gerektiğinin de altı çizildi. Sosyalistler, “Bu nedenle, demokratik olarak seçilmiş bir hükümete karşı bu yeni hamleleri şiddetle kınıyoruz. Almagro, Ekim 2020’de yapılan seçim sonuçlarını yok sayıyor” denildi.

Metinde, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’ın, açıklamaları da kınandı. Blinken’ın “Bolivya hükümeti tutuklu eski yetkilileri serbest bırakmalı” talebinde bulunmasına değinilen metinde, “Bir kez daha halkların egemenliğine ve kendi kaderini tayin hakkına saygı duymanın önemini vurguluyoruz. Bolivyalılara özgü meselelere müdahale eden ABD Dışişleri Blinken’ın son açıklamalarına ilişkin derin endişe duyuyoruz” ifadeleri kullanıldı.

Bolivya’da seçimle iktidara gelen MAS lideri Luis Arce de sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda dayanışma için teşekkürlerini iletti. Arce, “Demokrasimize saygı duyulmasını istiyoruz” dedi.

***

NE OLMUŞTU?

Bolivya’da 20 Ekim 2019’daki seçimleri ilk turda kazanan eski lider Evo Morales, hile iddialarıyla sokaklara çıkan muhaliflerin şiddet eylemlerine dönüşen protestoları, polisin isyanı ve ordunun çağrısının ardından 10 Kasım’da istifa etmiş ve ertesi gün ülkesinden ayrılmak zorunda kalmıştı.
O dönem, Bolivya Çok Uluslu Yasama Meclisinin üst kanadı Senatörler Meclisi Başkan Yardımcısı sağcı muhalif Jeanine Anez’in devlet başkanlığı görevine getirildiği ülkede, çoğunluğu yerlilerden oluşan Anez karşıtı eylemler düzenlemiş ve 30’dan fazla kişi hayatını kaybetmişti. Bolivya’da, Anez’in göreve gelmesini takip eden 3 ay içinde düzenlenmesi gereken genel seçimler, 18 Ekim 2020’de düzenlenmiş, Morales’in adayı Luis Arce Catacora seçimi yüzde 55 oy olarak ilk turda kazanmıştı.