1 milyar liralık kurum denetimden muaf

Kamu İştiraki Teşebbüsü (KİT) kapsamından çıkartılarak şirketleştirilecek ve çok sayıda yasadan muaf tutulan Makine ve Kimya Endüstrisi Kurumu (MKE) Meclis tarafından da denetlenemeyecek. Bağımsız denetim organı ve Sayıştay’ın raporları ile şirketin mali tabloları kamuoyuna açıklanmayacak.

“Hareket esnekliğine sahip bir organizasyona dönüştürüleceği” gerekçesiyle kamu iktisadi kuruluşu olmaktan çıkartılarak anonim şirkete dönüştürülecek olan Makine ve Kimya Endüstrisi Kurumu, kamu denetiminden de kaçırılacak.
Çok sayıda yasadaki kısıtlamalardan muaf tutulacak, yeni şirketler alma ya da bu şirketlere katılma yetkisi verilecek şirket, Türkiye Varlık Fonu ve diğer şirketleşen kurumlar gibi kapalı kutu olacak.

1 milyar 200 milyon TL’lik başlangıç sermayesi ile kurulacak dev savunma şirketinin denetiminin nasıl yapılacağı tartışma konusu oldu. Yasa Teklifinde yer alan hükümlere göre, şirket bağımsız denetim organları ve Sayıştay tarafından denetlenecek, ancak raporlar kamuoyuna açıklanmayacak.

MASADA KALACAK

Şirketi denetleyecek bağımsız denetim kuruluşu, Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunun yetkilendirdiği bağımsız denetim kuruluşları arasından Genel Kurul kararı ile belirlenecek. Bağımsız denetim raporu, genel kurula sunulduktan sonra Milli Savunma Bakanlığı ve Hazine ve Maliye Bakanlığı’na gönderilecek. Teklifte bağımsız denetim dışında ve bu raporun ve şirketin mali tablolarının kamuya açıklanmasına yönelik bir düzenleme yer almıyor.

KAMU DENETİMİ YOK

Önceki gün TBMM’ye sunulan teklifin denetim ile ilgili bölümüne ilişkin CHP’de hazırlanan bilgi notunda şunlara dikkat çekildi:

“Bağımsız denetim doğası itibarıyla yolsuzluk veya yerindelik denetimi değildir. Bu yönde bir sonuç doğurabilmesi için öncelikle denetim sonucunda ‘sınırlı olumlu görüş (şartlı görüş)’, ‘olumsuz görüş’ veya ‘görüş vermekten kaçınma’ şeklinde rapor düzenlenmiş olması gerekmektedir. Maddede (olumlu görüş dışında) bu şekilde bir denetim raporu düzenlendiğinde yapılacaklara ilişkin bir düzenleme de yer almamaktadır.

Bununla birlikte bağımsız denetim, Türk Ticaret Kanunu ve Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu kararları uyarınca zorunlu olmadığı durumlarda sonuç da doğurmayacaktır. Kaldı ki Hazine’ye ait bir şirket bakımından doğurabileceği sonucun pek bir anlamı da olmayacaktır.

Sonuç olarak teklifte bağımsız denetimin öngörülmüş olması kamu kaynağı kullanan şirketin kamuoyu adına denetlendiği anlamına gelmemektedir.

Öncelikle şirketin bağımsız denetim raporunun ve şirketin mali tablolarının kamuya açıklanması zorunluluğu getirilmelidir.”